Chuyên Khoa, Khoa Dược

[TƯƠNG TÁC THUỐC] TƯƠNG TÁC BẤT LỢI GIỮA THUỐC VỚI THỨC ĂN

Đăng vào bởi Tăng Hoàng Anh
14
Th12

I. Định nghĩa

  • Tương tác thuốc với thực phẩm là hiện tượng khi một loại thuốc và một loại thực phẩm hoặc đồ uống tương tác với nhau, dẫn đến việc thay đổi hiệu quả của thuốc.
  • Không phải tất cả thuốc đều bị ảnh hưởng bởi thực phẩm mà chỉ một vài loại ảnh hưởng bởi một số thực phẩm nhất định.
  • Nếu thực phẩm ức chế enzyme, quá trình chuyển hóa thuốc sẽ chậm lại   à Nồng độ thuốc trong máu tăng cao.
  • Ngược lại nếu thực phẩm kích thích enzyme, quá trình chuyển hóa thuốc sẽ tăng à Nồng độ thuốc trong máu giảm.

II. Dưới đây là một số loại tương tác thuốc phổ biến

TƯƠNG TÁC BẤT LỢI GIỮA THUỐC VỚI THỨC ĂN

  • Kháng sinh và sữa

Các sản phẩm giàu canxi như sữa hoặc sản phẩm từ sữa khi sử dụng chung cùng thuốc kháng sinh nhóm Fluoroquinolon: Ciprofloxacin, levofloxacin, moxifloxacin hoặc tetracylin tạo phức chelat khó hấp thu.

  • Rau xanh giàu vitamin K và thuốc Warfarin

Các thuốc kháng vitamin K: warfarin, simtrom… khi uống thuốc cần hạn chế các loại thực phẩm rau cải xanh giàu vitamin K như: bông cải xanh, rau bina, rau cải xoăn. Do các loại thực phẩm này làm mất tác dụng của thuốc kháng đông. Bệnh nhân ngoài việc thường xuyên theo dõi INR (International Normalized Ratio) để đánh giá và kiểm soát hiệu lực của thuốc kháng đông còn cần thiết lập chế độ ăn uống thích hợp.

  • Nước ép bưởi và một số thuốc

Nước ép bưởi (Grape fruit) là một trong những loại nước ép được biết đến khả năng tương tác mạnh mẽ với nhiều loại thuốc tim mạch, thuốc ức chế miễn dịch, Statins, HIV… do chất Furanocourin có trong nước ép bưởi, ức chế chọn lọc enzym CYP3A4 ở gan làm giảm chuyển hóa của một thuốc khác à tăng nồng độ thuốc khác. Vd:

    1. Statins + Grape fruit à Bệnh lý tiêu cơ vân.
    2. Clarithromycin/Doxycycline + Grape fruit à Xoắn đỉnh.
    3. Tacrolimus + Grape fruit à Tăng độc tính trên thận.
    4. Rivaroxaban + Grape fruit à Chảy máu đường tiêu hóa.
  • Tương tác thuốc với rượu

Thuốc

Cơ chế

Hệ quả

Linezolid

Tương tác với tyramine (rượu vang) tăng giải phóng noradrenaline.

Có thể gây kích động, ra mồ hôi bất thường, thay đổi nhịp tim, tăng huyết áp.

Paracetamol

Tăng chuyển hóa thành NAPQI.

Tăng nguy cơ nhiễm độc gan.

Metformin

Rượu có thể ức chế khả năng loại bỏ axit lactic.

– Có thể nhiễm axit lactic.

– Suy nhược, buồn ngủ ngày càng tăng, nhịp tim chậm, cảm giác lạnh, đau cơ, khó thở, đau dạ dày.

Statins

Tăng mức chất béo trung tính.

Tăng tác dụng phụ Statin: nguy cơ đau, yếu cơ, nhiễm độc cơ…

Warfarin

Tăng chuyển hóa warfarin.

Tăng nguy cơ đông máu, đau tim hoặc đột quỵ.

Kháng Histamin H2

Ức chế ezym phân hủy rượu.

Buồn ngủ, chóng mặt.

Metoclopramide

Tăng tác dụng an thần.

Tinh thần thiếu sự tỉnh táo.

Loperamide

Tăng tác dụng an thần.

Lú lẫn, chóng mặt, buồn ngủ và khó tập trung.

 

Được phục vụ quý khách là vinh dự của chúng tôi!

Tác giả: DS.Võ Quốc Khánh (DLS – TTT)

Tài liệu tham khảo:

  1. moh.gov.vn
  2. pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC3589309
  3. Tờ hướng dẫn sử dụng thuốc.